Bruikbare feedback van de AFM voor de beheerders van beleggingsinstellingen?

Slechts krappe voldoende voor de beheerders van de beleggingsinstellingen

De beheerders van beleggingsinstellingen hebben onlangs een krappe voldoende gekregen van de Autoriteit Financiële Markt (AFM) voor de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwtf) en de Sanctiewet. Met welke punten moeten de beheerders nu aan de slag volgens de AFM en welke kanttekeningen kunnen we hierbij plaatsen?

Verbeterpunt 1:
beleidsbepalers van beleggingsinstellingen moeten aan de opleidingsvereisten van de Wwft voldoen.

De wet schrijft voor dat medewerkers en bestuurders periodiek opleidingen moeten volgen die hen in staat stellen goed cliëntenonderzoek uit te voeren en ongebruikelijke transacties te herkennen. De Wwft schrijft niet voor in welke vorm het onderwijs moet worden gevolgd. Uit bijvoorbeeld het lesmateriaal moet wel blijken dat aan de opleidingsvereiste wordt voldaan. Teamoverleg, intervisie en kalibreersessies kwalificeren niet als opleiding!

Verbeterpunt 2:
screenen zakelijke relaties aan de hand van de Nationale, EU en VN Sanctielijst.

De AFM heeft in dit onderzoek uitsluitend getoetst aan deze drie bovengenoemde sanctielijsten. Vooral de nationale sanctielijst terrorisme blijft bij één op de vier beheerders achterwege. Het is ook goed om te realiseren dat meer sanctielijsten van toepassing zouden kunnen zijn maar dat komt dus in dit onderzoek niet naar voren. Denk bijvoorbeeld aan de Amerikaanse sanctielijsten die een extraterritoriale werking kennen.

Verbeterpunt 3:
transactiemonitoring effectiever.

Het grootste probleem van de AFM lijkt het aantal alerts en meldingen te zijn van het aantal ongebruikelijke transacties. Over de kwaliteit van de meldingen wordt niets vermeld in het rapport. Het vage taalgebruik “sommige delen van transactiemonitoring lijken nog steeds niet adequaat” helpt ook niet om nu het echte probleem te identificeren. Het ligt voor de hand dat er een relatie door de onderzoekers is gelegd tussen het aantal meldingen en het niet voldoen aan de opleidingsvereisten, het ontbreken van transactieprofielen bij een groot deel van de beheerders en geen registratie bij de Finance Intelligence Unit (FIU) door circa de helft van de beheerders.

Aan de slag:
nieuwe uitvraag in 2024.

De bevindingen zijn gebaseerd op de data die betrekking heeft op het kalenderjaar 2021. Het is jammer dat bij dergelijke onderzoeken altijd een ruime periode tussen het meetmoment en het publicatiemoment zit waardoor toch het gevoel van ‘mosterd na de maaltijd’  kan ontstaan. De AFM heeft in ieder geval aangekondigd dat in 2024 weer een nieuwe uitvraag zal plaatsvinden.  Voor beheerders die nu aan de slag willen met de aanbevelingen en nog wat hulp kunnen gebruiken staat Addition Knowledge House graag klaar!